Cyprofloksacyna

Cyprofloksacyna należy do grupy fluorochinolonów, które są syntetycznymi pochodnymi kwasu chinolonokarboksylowego. Jej wzór chemiczny to C17H18FN3O3, a masa molowa wynosi 331,34 g/mol. Substancja występuje w postaci białego lub prawie białego, krystalicznego proszku, słabo rozpuszczalnego w wodzie. W preparatach farmaceutycznych cyprofloksacyna jest najczęściej dostępna w postaci chlorowodorku cyprofloksacyny, który charakteryzuje się lepszą rozpuszczalnością i stabilnością. Mechanizm działania tej substancji opiera się na hamowaniu bakteryjnych enzymów - gyrazy DNA i topoizomerazy IV, które są niezbędne do replikacji, transkrypcji i naprawy DNA bakteryjnego. To selektywne działanie sprawia, że cyprofloksacyna jest skuteczna przeciwko bakteriom, nie wpływając jednocześnie na komórki ludzkie, które nie posiadają tych specyficznych enzymów.

Działanie bakteriobójcze cyprofloksacyny jest szczególnie skuteczne przeciwko bakteriom Gram-ujemnym, takim jak Escherichia coli, Pseudomonas aeruginosa, Salmonella, Shigella czy Campylobacter. Substancja wykazuje również aktywność przeciwko niektórym bakteriom Gram-dodatnim, w tym Staphylococcus aureus, choć jej skuteczność w tym przypadku może być ograniczona. Cyprofloksacyna charakteryzuje się dobrą penetracją do tkanek i płynów ustrojowych, osiągając wysokie stężenia w moczu, żółci, płucach, skórze i tkankach miękkich. Po podaniu doustnym substancja jest szybko wchłaniana z przewodu pokarmowego, osiągając maksymalne stężenie w surowicy krwi w ciągu 1-2 godzin. Okres półtrwania wynosi około 3-5 godzin, co pozwala na stosowanie preparatu dwa razy dziennie. Większość substancji jest wydalana przez nerki w niezmienionej formie, co czyni ją szczególnie skuteczną w leczeniu infekcji dróg moczowych.

Cyprofloksacyna znajduje zastosowanie w leczeniu szerokiego spektrum infekcji bakteryjnych. Najczęściej jest stosowana w terapii infekcji dróg moczowych, w tym zapalenia pęcherza moczowego i odmiedniczkowego zapalenia nerek. Substancja jest również skuteczna w leczeniu infekcji dróg oddechowych, szczególnie u pacjentów z przewlekłą obturacyjną chorobą płuc lub mukowiscydozą. W gastroenterologii cyprofloksacyna jest wykorzystywana do leczenia infekcji przewodu pokarmowego, w tym biegunki podróżnych i infekcji wywołanych przez Salmonella czy Campylobacter. Znajduje również zastosowanie w terapii infekcji skóry i tkanek miękkich, infekcji kości istawów oraz niektórych infekcji przenoszonych drogą płciową. W preparatach dostępnych na polskim rynku cyprofloksacyna występuje najczęściej w postaci tabletek powlekanych o różnej mocy, umożliwiając dostosowanie dawki do rodzaju i ciężkości infekcji.

Cyprofloksacyna pozostaje jednym z najważniejszych antybiotyków w nowoczesnej medycynie, oferując skuteczne rozwiązanie w leczeniu wielu infekcji bakteryjnych. Jej szerokie spektrum działania, dobra biodostępność i penetracja do tkanek sprawiają, że jest cennym narzędziem terapeutycznym. Należy jednak pamiętać, że jak każdy antybiotyk, cyprofloksacyna powinna być stosowana wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarza i po uprzednim ustaleniu wrażliwości patogenu. Rosnąca oporność bakterii na fluorochinolony podkreśla znaczenie racjonalnego stosowania tej grupy antybiotyków w celu zachowania ich skuteczności dla przyszłych pokoleń.